Inzicht in kalveropfok voorwaarde voor robuuste veestapel

Een goed begin is het halve werk, dat geldt ook voor de kalveropfok op het melkveebedrijf. Waar wilt u als melkveehouder naartoe met uw veestapel, welk fokdoel heeft u en wat doet u (of kunt u doen) om dat te bereiken? In Proeftuin Trots op de Krimpenerwaard zoeken we hoe en waar we kunnen sturen op optimale groei en gezondheid in de eerste bepalende levensmaanden van het kalf. Deelnemende melkveehouder Jan de Pater: “Ik wil zelf dingen uitproberen, dan weet je ook wat bij je past”.

Genen of omstandigheden

De kalveropfok is de laatste jaren meer in de belangstelling komen te staan. Van maatschappelijke druk rondom kalf-bij-de-koe, tot nieuwe inzichten over een goede pensontwikkeling als voorwaarde voor optimale melkproductie later. Kalveropfok verschilt per bedrijf en hangt onder andere af van het fokdoel, van de (bedrijfs)omstandigheden en het gebied waar het bedrijf gelegen is. Op het fokdoel heeft de melkveehouder het meeste invloed, spannender wordt het als het er om gaat hoe die erfelijke eigenschappen van de kalveren het best tot hun recht komen. Wat zit in de genen en wat in de omstandigheden? Hoe haal je eruit wat erin zit?

Inzicht in voorwaarden

Uit onderzoek blijkt dat de ontwikkeling van het kalf in de baarmoeder sterk afhankelijk is van de gezondheidstoestand van de koe en wat ze te eten krijgt. Ook blijkt dat de voeding en de duur van de droogstand zeer bepalend zijn voor de groei en de fitheid van het kalf bij de geboorte en voor de biestkwantiteit en -kwaliteit. Het is dus belangrijk om hier inzicht in te krijgen. En om te ontdekken wat je ermee kunt als veehouder.

Praktijk-leren en kennis delen

Binnen het project Adaptieve jongvee opfok van de Proeftuin zijn drie melkveehouders in de Krimpenerwaard gestart om de conditie van de koeien tijdens de droogstand in kaart te brengen en een relatie te leggen met de biestkwaliteit en met de weerstand van het kalf. Dit doen ze door:
> een droogstandscheck per individuele koe (bepaling vanuit het bloed);
> het bepalen van de biestkwaliteit (o.b.v. hoeveelheid antistoffen) door de veehouders zelf met
behulp van een refractometer;
> het bepalen van de hoeveelheid antistoffen die vanuit de biest uiteindelijk in het kalf
terechtkomen (aan de hand van een bloedmonster).
Daarnaast wegen de veehouders alle kalveren met regelmaat om de groei van de kalveren te bepalen.
Uit onderzoek is ook bekend dat de groei en ontwikkeling van een kalf in de eerste levensmaanden bepalend is voor de latere melkproductie. Elke veehouder gaat in de tijd vijf fokkalveren volgen in hun groei en ontwikkeling. Hierbij nemen zij factoren als biestopname, voeding tijdens de melkperiode (kunstmelk of volle melk, wanneer start ruwvoer en krachtvoer), en de mate en duur van contact tussen koe en kalf na geboorte mee. Omdat op elk deelnemend bedrijf deze factoren anders zijn, levert dat inzichten en kennis op om van te leren.

Gezamenlijke zoektocht

Melkveehouder Jan de Pater, een van de deelnemers, is niet bang om te experimenteren. “Kalf bij de koe bijvoorbeeld. Ik snap dat de maatschappij daarnaar kijkt als ideaalbeeld; het is een mooi plaatje. Maar hoe pakt het in de praktijk uit, wat betekent het voor de koe en het kalf? Wanneer werkt dat goed, is er een setting te bedenken waarbij het scheiden (bijna) probleemloos gaat? Die dan voor mij ook nog goed werkt als het gaat om opbrengst en arbeid natuurlijk. Daar kom je alleen achter door het serieus te proberen. En daarover te sparren met onderzoekers, dierenartsen en collega’s. We hebben de oplossing nog niet gevonden, maar van elk experiment leer je weer. Ook met het kalveren snel in een groep plaatsen voor betere socialisatie bijvoorbeeld. Dat bevalt me echt goed. En ik ben benieuwd naar de inzichten straks over het effect van de biestkwaliteit op de gezondheid en ontwikkeling van mijn kalveren. Er blijft genoeg te ontdekken.”

Doe mee!

We gaan graag met meer melkveehouders in gesprek en horen graag uw
> ideeën over de opfok op uw bedrijf en in de Krimpenerwaard
> de manier waarop u uw kalveren en jongvee houdt en voedt
> waar u de accenten legt tijdens de opfok
Kortom: hoe wilt u dat uw toekomstige veestapel er bij u op het bedrijf uit gaat zien?
Heeft u hier ideeën bij, of bent u benieuwd naar hoe en waar u stappen kunt zetten in uw kalveropfok? Neem dan contact op met Cynthia Verwer via c.verwer@louisbolk.nl of Aart de Zeeuw via ac.zeeuw@planet.nl .