Kruiden: kansen en keuzes maken

Kruiden in grasland dragen bij aan diergezondheid, een stabielere graslandproductie, biodiversiteit en bodemgezondheid. Maar het inzaaien en doorzaaien van kruiden blijkt in de praktijk nog niet altijd even gemakkelijk te gaan. Het afgelopen jaar zijn bij verschillende melkveebedrijven in de Krimpenerwaard kruiden in-, en doorgezaaid. De opkomst van de kruiden is behoorlijk wisselend: op het ene perceel slaat het aan, op het andere perceel (nog) niet. Wat leren we hiervan? En wat is het voordeel van kruiden in een droge zomer?

Droge zomer

Een droge zomer zoals dit jaar staat ons in de toekomst misschien vaker te wachten. Hoe wordt er omgegaan met extreme droogte en hoe spelen we met ons graslandmanagement hier op in? Kruidenrijk grasland biedt kansen. Proeven bij KTC Zegveld in 2018 laten zien dat smalle weegbree beter presteert in een droog jaar dan puur Engels raaigras (tot 3,1 ton droge stof meeropbrengst). Dit wordt mogelijk veroorzaakt door het verschil in gewasverdamping, bewortelingsdiepte, en de mogelijkheid van het gewas om nog vocht op te nemen onder drogere omstandigheden. Door zaaien van kruidenrijke graslandmengsels kan er een robuuster systeem gecreëerd worden dat ook onder droge omstandigheden blijft produceren en over de jaren een stabielere opbrengst geeft.

Ervaringen afgelopen seizoen

Dat dit makkelijker gezegd is dan gedaan is afgelopen seizoen gebleken. In het voorjaar van 2018 zijn er op diverse percelen in de Krimpenerwaard grasmengsels met kruiden ingezaaid. Door het natte en koude voorjaar, en de snel daaropvolgende droogte waren de omstandigheden voor inzaaien niet optimaal. Kruiden kunnen niet te vroeg in het voorjaar worden ingezaaid omdat de temperatuur dan te laag is voor een goede kieming. Door de droogte hebben we gemerkt dat vooral de grassen in de mengsels slecht zijn op gekomen. Omdat de grassen over het algemeen de vulling moeten vormen van een kruidenrijk grasland bleven er veel open plekken. Hier is een grote opkomst van perzikkruid en melganzevoet gekomen die het hele jaar door heeft geduurd. In het najaar is besloten om bij veel percelen gras door te zaaien om er voor te zorgen dat dit volgend jaar is opgelost.

Leerpunten 2018

Aan de hand van de proeven met kruiden van afgelopen jaar zijn er een aantal punten waarvan we inmiddels weten dat ze essentieel zijn voor het inzaaien van kruidenrijk grasland:

De voorkeur gaat uit naar inzaai in het najaar. Indien toch in het voorjaar wordt ingezaaid zorg dan dat vooraf per hectare 25 kilogram haver of zomergerst met de kunstmeststrooier wordt gezaaid. Dit zorgt voor de onderdrukking van ‘onkruid’ en wordt in de eerste snede weggemaaid.
Zorg dat het kruidenmengsel past bij het doel van het perceel. Zorg voor productieve mengsels op productieve percelen en zaai de extensieve mengsels, gericht op weidevogels, op de percelen waar geen hoge productie wordt nagestreefd.
Zorg er in eerste instantie voor dat wordt ingezaaid op een perceel waar de onkruiddruk laag is. Onkruidbeheersing in kruidenrijk grasland is namelijk nog een aandachtspunt, omdat veel beheersmaatregelen tegen onkruid ook de kruiden treffen.
De vochttoestand is essentieel bij inzaai. Vaak wordt bij veen, vanwege de goede vochttoestand en de kans op dichtslaan van de zode, oppervlakkig gezaaid en wordt het zaad niet dieper in de bodem gebracht/aangeduwd met de landrol. In een droge zomer, zoals in 2018, is dit wel nodig en is op sommige percelen daarnaast ook beregening nodig voor een snellere ontwikkeling van het kruidenrijke grasland.

Komend jaar

Komend jaar gaan we de productie van kruidenrijk grasland meten. De verwachting is dat het dezelfde productie als regulier grasland kan halen. Ook de voederwaarde en smakelijkheid van de kruiden bij inkuilen en beweiding wordt onderzocht.

Heeft u een melkveebedrijf in de Krimpenerwaard en wilt u op uw bedrijf mee leren en experimenteren met teelt van kruiden? Stuur dan een bericht naar: Nick van Eekeren, via N.vanEekeren@louisbolk.nl en we nemen contact met u op!