Klei in veen

Deelnemend melkveehouder Marinus de Vries licht toe: “We doen met ons bedrijf mee met de proef om klei in de veenbodem aan te brengen. Waarom ik daar aan mee doe? Omdat het een manier is om op veengrond bodemdaling en uitstoot van CO2 te beperken. Bovendien kan het ook helpen om een stevigere bodem te krijgen, die minder gevoelig is voor vertrapping door de koeien of schade door het rijden met machines. En ook omdat ik het gewoon leuk vind om nieuwe dingen te ontdekken voor het bedrijf.”

Hoe werkt het?

Het inbrengen van klei (lutum) in veengrond kan een effectieve maatregel zijn om de afbraak van organische stof in veen af te remmen en daarmee ook de bodemdaling te beperken. Kleideeltjes kunnen namelijk een sterke binding met organische deeltjes aangaan en bovendien verlopen de afbraakprocessen bij een hoger kleigehalte trager. Daarmee zou veenverrijking met klei een kansrijk perspectief voor de veenweiden kunnen zijn.

Daarvoor gaan we in de Proeftuin antwoorden zoeken op vragen met betrekking tot de werking, beschikbaarheid, toepasbaarheid en verwerking van klei in veenbodems. En moet er een heldere kosten- en batenanalyse en plan van aanpak komen voor monitoring van de effecten.

Van waardeloos naar waardevol

Hergebruik van grondstof past bij adaptieve landbouw en biedt niet alleen voor de landbouw perspectief maar ook voor Rijkswaterstaat doordat hun kleibagger een meer waardevolle toepassing krijgt. Het helpt beide partijen bovendien om de doelstelling van klimaatneutraal werken in 2030 te realiseren.
We gaan in proeftuin Trots op de Krimpenerwaard onderzoeken

  • Hoeveel klei er nodig is
  • Hoe we de klei het beste op/in het land kunnen krijgen
  • Hoe we aan geschikte/schone klei kunnen komen
  • Met welke risico’s we rekening moeten houden
  • Hoe het qua logistiek, infrastructuur en planning werkt
  • Welk verdienmodel er bij past
  • Hoe we kennis kunnen delen

Update januari 2022

Klei in veenbodems lijkt steeds meer een kanshebber om bodemdaling en CO2 uitstoot te beperken. Klei hecht zich makkelijk aan organische stof in de grond en remt daarmee veenafbraak. We experimenteren in het veld bij de boer en meten het effect op bodem, gewas en draagkracht. In het laboratorium testen we o.a. de werking van verschillende soorten klei, voeren we CO2 metingen uit en onderzoeken we de rol van wormen bij het inmengen van de klei in het veen

Acties/resultaat

  • Bij 4 agrarische ondernemers in de Krimpenerwaard is n.a.v. de kleiloterij, klei gebracht voor +/- een halve hectare om praktijkervaring op te doen. Deze klei is in juni op de percelen opgebracht. Resultaten eerste metingen voorjaar 2022.
  • Bij pilotboer Marinus de Vries in Stolwijk zijn nieuwe proefvelden aangelegd en is bij een deel van de percelen een tweede dosis opgebracht om het effect van herhaalde toepassingen te monitoren. Belangrijke vraag bij deze ‘toepassing in de praktijk’: Geeft kleitoevoeging minder veenafbraak? Meting van CO2- productie in proefveldjes met en zonder klei (de eerste monstername is geweest en de monsters worden geanalyseerd)

Meer informatie:

Downloads

Artikel Klei als bodemverbeteraar

Lees meer

Factsheet Veenverrijking met klei: duurzaam perspectief voor veenbehoud

Lees meer

Rapport: veenverrijking met klei

Verkenning logistieke en praktische aspecten

Lees meer

Pilot nieuws

Magazine De Trots van de Krimpenerwaard

Proeftuin Magazine De Trots van de Krimpenerwaard

Tijdens de overdracht bijeenkomst van de Proeftuin op 11 maart kondigden we het al aan: een bundeling van resultaten, inzichten, leermomenten en highlights van 4 jaar Proeftuin in de vorm van een magazine. Wat is er gedaan, met welk resultaat en wat zijn nog de vragen? Je leest erover in het eenmalig magazine ‘De Trots van de Krimpenerwaard’. Waar we ook best een beetje trots op zijn…

Veldproeven klei in veen gaan nieuwe fase in: vervolgproeven van start

Tweeëneenhalf jaar na de eerste dosis klei op het melkveebedrijf van familie de Vries in Stolwijk, is in september de tweede fase van het onderzoek van start gegaan. Hierin wordt het huidige onderzoek naar de toepassing van klei als maatregel tegen bodemdaling en CO2 emissie verder onderzocht. Met nieuwe klei en nieuwe vragen, zoals werkt klei in veen beter als je het vaker toepast? We gaan het volgen.

Op vier nieuwe locaties met klei van start

Cees Verhagen start samen met 3 andere boeren met een klei proef op hun bedrijf. Begin maart kwam de klei aan. In de videoreportage een gesprek met wethouder Jan Vente, onderzoeker Maaike van Agtmaal en deelnemer Cees Verhagen.

Video: Klei in Veen

Betuwse klei voor Krimpenerwaardse boer.

Kleiloterij: deelnemende boeren ontvangen klei

Het klei in veen onderzoek blijft doorgaan in de Krimpenerwaard! Eind deze maand ontvangen de deelnemende boeren van de kleiloterij elk zo’n 50 kuub klei, 2-3 vrachtwagen ladingen. Deze klei wordt, afhankelijk van de draagkracht, later in het seizoen over een half perceel uitgespreid (1/4 tot ½ hectare). De andere helft van het perceel krijgt geen klei om het effect van de kleitoevoeging te kunnen meten. Het onderzoek naar kleitoepassing als maatregel tegen broeikasgasemissie en bodemdaling is hiermee weer vier nieuwe proefvelden rijker.

Klei in Veen

Veelbelovende resultaten Klei in veen; een update

Klei in veen gaat verder! Daar is ook reden toe als we kijken naar de onderzoeksresultaten die laten zien dat 7 van de 8 kleisoorten veenafbraak met wel 15 tot 60% afremmen. Naar verwachting wordt eind november bij 4 Krimpenerwaardse melkveehouders op een aantal geselecteerde percelen ook klei aangebracht voor nog meer onderzoek in de praktijk.