Verbeteren grasbenutting zonder snijmais van veengrond

Snijmais in het rantsoen is vaak een welkome aanvulling op het eiwitrijke veenweidegras. Voedingstechnisch past het gewoon goed. Maar op veengronden heeft mais nadelig effect op veenoxidatie en bodemdaling. Dat maakt mais tot een minder gewenste teelt voor de Krimpenerwaard. In de Proeftuin willen we daarom samen met melkveehouders op zoek naar alternatieven voor mais, die goed zijn voor koe, boer en bodem.

Mais: ervaring en feiten

De ervaring van veel veehouders is dat snijmais een positieve impuls geeft aan het rantsoen. Om na te gaan wat daadwerkelijk de effecten van snijmais zijn, hebben we een analyse van kringloopwijzers in de veenweiden gemaakt. Deze laat zien dat er, zij het met veel spreiding, een positieve tendens is bij het voeren van snijmais op de melkproductie. Zie figuur 1. Anderzijds blijkt uit de analyse dat het melkureum afneemt bij een hoger aandeel snijmais in het rantsoen. Snijmais kan dus een positief effect hebben op de melkproductie en de stikstofefficiëntie van de koe. Dit was ook te verwachten vanuit de ervaringen in het veld. Aan de andere kant laat de analyse ook zien dat er bedrijven zijn die met weinig snijmais in het rantsoen of alleen gras (als ruwvoer component) goede resultaten behalenals het gaat om stikstofefficiëntie en melkproductie per koe. Hoe bereiken deze veehouders dat? Sturen ze vooral sterk op grasbenutting of gebruiken ze alternatieven voor snijmais? Hoe zijn de grote verschillen per bedrijf te verklaren?

Voederwaarde VEM belangrijker dan aandeel snijmais

Uit de analyse blijkt dat de hoeveelheid VEM per kilogram droge stof een duidelijker verband laat zien met melkproductie (figuur 2) dan snijmais in relatie met melkproductie. Hieruit lijkt het interessant verder te zoeken naar alternatieven om de VEM in het rantsoen te verhogen zonder daarbij (meer) snijmais te gebruiken.

Belasting voor de bodem

Maisteelt is belastend voor de bodem, onder andere door grondbewerking (ploegen) en tijdstip van oogst. Overheden zijn vanwege landschap en veenoxidatie geen voorstander van maisteelt op veengrond en willen graag met boeren op zoek naar alternatieven. Zoals het gebruik van snijmais die buiten de veenweiden is geteeld en alternatieven zoals optimaliseren van VEM uit gras, weidegang of bijvoeding met bietenpulp, korrelmais en aardappelpersvezels.

Denk mee voor geschikte alternatieven

Hebt u ideeën voor maisalternatieven die zorgen voor voldoende VEM in het rantsoen? Of wilt u meedenken over andere teelten op veen? Neem contact op met Roelof Westerhof via Westerhof@org-id.org.