Weidebuffet met kruiden
Kruiden in je gras? Gewoon proberen!
De keuze van Mart Jan om aan deze proef mee te doen was simpel: “Ik wil gewoon gezonde koeien, met zo min mogelijk middelen van buiten mijn bedrijf. Hier, op deze grond moet het gebeuren. En wat werkt dan het beste? Waar zowel mijn grond als mijn koeien het goed op doen? Ik ben niet bang om iets nieuws te proberen, dus zo’n proef hier op mijn bedrijf is alleen maar interessant. Binnenkort gaan de koeien erop. Ik verwacht dat er uiteindelijk zo’n twee kruiden overblijven die het goed gaan doen. En dat ik dan een mengsel van kruiden en gras in combinatie met mais of zelfs zonder mais kan voeren. Dus alles van m’n eigen grond.’
Wilt u meer weten over de praktijkervaring met kruiden van Mart Jan, stuur dan een bericht.
Binnen de Proeftuin Krimpenerwaard zoeken we naar mogelijkheden om de bedrijfsvoering van een melkveebedrijf meer te laten profiteren van de natuurlijke eigenschappen van de veenbodem en haar omgeving. Bedrijven die biodiversiteit bevorderen én benutten zijn veerkrachtiger. Kruiden in het grasland zijn hier een voorbeeld van, door de natuurlijke biodiversiteit te stimuleren middels kruiden, wordt zowel de gezondheid van de bodem als van de koe bevordert.
Onderzoeker aan het woord
In de Krimpenerwaard gaan we aan de slag met de herintroductie van kruiden in het grasland. Naast kruidenrijk grasland voor weidevogels kunnen kruiden in grasland bijdragen aan meerdere doelen: In de bodem verbeteren de kruiden de benutting van stikstof omdat er minder stikstof in de vorm van nitraat uitspoelt (remt nitrificatie). Ook verbeteren kruiden de wortelstructuur en verhogen ze de benutting van het totale gewas. Verder spelen veel kruiden een rol in de droogtetolerantie van het gewas. Bovendien blijken verschillende kruiden, waaronder smalle weegbree, goed te zijn voor de gezondheid van de koe.
Er blijken nog veel vragen te zijn hoe de kruiden succesvol te integreren in het bestaande grasland: Welke kruiden kun je het beste in welke perioden van het jaar doorzaaien of herinzaaien? Kan een kruidenrijk grasland tegen veelvuldig maaien of gedijt het beter bij frequent beweiden? En welke bemesting is ideaal voor de ontwikkeling van de kruiden in het grasland?
Om op deze vragen een antwoord te krijgen, is het mooi dat er in de Krimpenerwaard melkveehouders zijn die graag met kruiden aan de slag gaan omdat ze er de toegevoegde waarde van inzien. Mart-Jan Verkaik heeft op een perceel een proef aangelegd met vijf verschillende kruidenmengsels, waaronder een mengsel voor weidevogels maar ook drie mengsels met functionele kruiden voor stabiliteit van productie en diergezondheid.
Contact opnemen
Wilt u meer weten over onderzoek naar kruiden neem dan contact op met Nick van Eekeren (Louis Bolk Instituut).
Update januari 2022
Kruiden zijn van waarde voor het vergroten van de biodiversiteit. Maar op veen hebben zij het lastig vanwege de concurrentie met gras; grassen zijn sterker waardoor kruiden minder kans hebben. Samen met melkveehouders verkennen we welke kruidenmengsels het beste aanslaan en hoe het beste om te gaan met (technische) uitdagingen van het inzaaien en managen van kruiden in grasland (zoals bemesting).
Acties/resultaat
- Er is steeds meer interesse om met kruiden aan de slag te gaan en daardoor behoefte aan meer kennis over introductie en beheer van kruiden
- Grote verschillen tussen de bedrijven; van actief sturen op behoud van kruiden tot passief ‘beheer’; geen extra inspanning om kansen voor kruiden te vergroten door bijv. minder bemesting
- Slootkantbeheer met kruiden zien deelnemers als kansrijk mede dankzij actief beleid en stimulans door agrarische natuurvereniging Weidehof.
- Goed bezochte Tour de Boer met strokenfreesdemo op 30 september 2021
- Informatiepakket met factsheets over:
- Productief kruidenrijk grasland
- Extensief kruidenrijk grasland
- Kruidenrijke slootkant
- Doorzaaien van kruiden in bestaand grasland
Downloads
Pilot nieuws
Kruidenrijk gras kan!
Kruiden en gras leveren op veen een concurrentiestrijd die door de hoeveelheid stikstof in de grond, in het voordeel van gras uitpakt. Met de strokenfrees zet je kruiden op 1-0 voorsprong ten opzichte van gras door kruidenmengsels in zwartgemaakte stroken van 5 cm in te zaaien. “De techniek laat zien dat je het zo kunt zaaien,” zegt Teus Verhoeff van PPP-Agro Advies ”de uitdaging zit ‘m in dat ze blijven bestaan. Dan helpt zo min mogelijk kunstmestgebruik. En dat is nog wel een lastige.”
Kruiden en biodiversiteit in je slootrand
Wil je kansrijk experimenteren met kruiden en weidevogels en bovendien een goede voederwaarde in je graskuil? Zorg dan voor optimaal slootkantbeheer door vakkundig maaien, bemesten en slootschonen. Dat vraagt om vakmanschap en beheermonitoring, volgens o.a. Rudi Terlouw van Bui-tegewoon groenprojecten. “Ken je slootkant en weet wat je ermee wilt. Pas daar dan ook je slootkantbeheer op aan.”
“Een weiland zonder weidevogels is als een stadion zonder supporters.”
Behalve melkveehouders, zijn Hans, Linda en Arjan Mulder uit Vlist ook ‘weidevogelhouders’. Van maart tot en met juni vragen de kievit, grutto, scholekster en zwarte stern namelijk zeker zoveel van hun tijd en aandacht als de koeien.
Expertsessies weidevogelbeheer en kruiden
Nu een Tour de Boer door de coronamaatregelen nog niet georganiseerd kan worden, willen we graag op een andere manier met melkveehouders praktijkkennis- en vragen delen. Daarvoor hebben we eind mei twee online ‘Keukentafel Expert-sessies’ ingepland.
Kruidengroep Krimpenerwaard experimenteert voor meer soortenrijkdom
Hoe kunnen we successen en leermomenten van de kruidenrijke experimenteervelden doortrekken naar de praktijk? Daarover gingen we in maart, voordat de coronamaatregelen van kracht waren, met zo’n 10 melkveehouders in de Krimpenerwaard in gesprek.
Kruidenpioniers gezocht!
Benieuwd hoe dat werkt, kruiden in het gras? En wilt u dat weleens proberen? Sluit u dan aan bij het ‘kruidenteam’ van Proeftuin Trots op de Krimpenerwaard en ontdek met collega melkveehouders en onderzoekers hoe en waar kruiden het beste gedijen.