“Onze zelfgemaakte rauwmelkse geitenkefir in de schappen van Ekoplaza, hoe cool is dat!”

Het gaat goed met de biologische geitenkefir van Mart-Jan en Willy de Jong uit Stolwijk. Sinds 2018 verzuivelen zij zelf een deel van hun melk voor natuurvoedingswinkels. Hiermee creëren zij meerwaarde voor hun product. Dat daar een lang leerproces aan vooraf is gegaan maakt Mart-Jan meteen duidelijk: “Je bent boer, geen productontwikkelaar of marketeer. Dus moet je schakelen met anderen. Maar het moet vooral bij je passen!”

Veerkracht en trots

Zo’n 10 jaar geleden waren Mart-Jan en Willy niet bezig met marketingconcepten en etiketten voor hun eigengemaakte product. Samen stonden ze voor de stevige uitdaging om weer een bedrijf op te bouwen nadat in 2010 hun melkschapenbedrijf vanwege Q-koorts was geruimd. Mart-Jan: “We wilden absoluut door op deze plek in de Krimpenerwaard. Mijn vader heeft hier geboerd en ook wij zien in dit gebied onze toekomst. Voor de doorstart van ons bedrijf De Bonte Weide hadden we een aantal uitgangspunten: we wilden biologisch blijven boeren, met oog voor dierenwelzijn, natuur en biodiversiteit. Op een manier die ook economisch haalbaar is. Melkgeiten zijn financieel interessanter en ook qua arbeid makkelijker. Van die keuze hebben we zeker geen spijt.” Na de eerste opbouwjaren waarbij hun biologische melk direct naar de melkfabriek ging, begon het toch te kriebelen. ”We leverden zo’n mooi product af, maar het was eigenlijk niet herkenbaar voor de consument. Dat moest toch anders kunnen dachten we, maar hoe?”

Als boer het bord op

Na de Masterclass ‘Korte ketens’ die Mart-Jan had doorlopen, kwam hij in contact met het project ‘Als boer het bord op’ van KnowWhy. Twee trajecten die deel uitmaakten van het gemeentelijk Uitvoeringsprogramma Landbouw (2015-2017), voorafgaand aan de Proeftuin. “‘Als boer het bord op’ bleek een leerzaam coachingstraject rondom het ontwikkelen en op de markt brengen van een eigen product. Uit eerdere pogingen tot zelf verkazen had ik voor mezelf wel duidelijk dat áls ik iets ga doen, ik het zelf wil kunnen maken. Zodat de boel niet omvalt als de samenwerkende partij die je erbij nodig hebt ermee stopt. En ook niet dat een ander met mijn idee aan de haal gaat. In het ‘Als boer het bord op’-traject focussen we op kefir. Ik was al bezig met de ontwikkeling, maar dat schoot onvoldoende op. De coaching en tips waren dus zeer welkom. Kefir is een gezond product. Dat ook nog eens van rauwe melk te maken is! Dat spreekt ons aan: dat je een mooi vol product niet kapot pasteuriseert, maar optimaal benut.” De stap naar zelf verzuivelen was gezet. Er kwamen een productieruimte, huisstijl, etiketten en een website. De vraag van een groothandel voor natuurvoedingswinkels om de kefir te produceren voor hun winkels, maakte de cirkel rond. “Nu maken we wekelijks onze biologische rauwmelkse kefir. Allemaal handwerk, want we willen de kosten laag houden.”

Doen wat bij je past

De Bonte Weide hoeft van Mart-Jan niet groter te worden. “Ik wil eerder verbreden dan groeien. Er moet ruimte blijven voor mijn geiten en voor natuur en biodiversiteit. Ik wil nóg gezondere melk produceren, met meer Omega 3 en 6 erin. Dat is ook weer een heel ontwikkelproces, maar daar houd ik wel van. Het is belangrijk dat je doet wat bij je past. En dat je anderen, zoals bijvoorbeeld een natuur- en vogelwerkgroep, betrekt bij wat je doet. Laten zien waarom je iets doet, helpt altijd en zorgt voor begrip. Ook krijg je zelf tips om dingen slimmer te doen ten behoeve van de natuur. Bijvoorbeeld als het gaat om bijvoorbeeld erfbeplanting of snoeien en schonen. Zo knotten wij nu elk jaar maar ¼ van de wilgen, in plaats van één keer per vier jaar alles eraf te halen.”

Over de toekomst voor de landbouw in de Krimpenerwaard is Mart-Jan niet somber. “Natuurlijk komt er een hoop op ons af, maar de storm valt altijd wel mee als je in oplossingen wilt denken. Wees vooral realistisch; als je nu al geld tekort komt, ga je ’t niet volgend jaar met een eigen product al goedmaken. Er komt echt best veel bij kijken.”